Kokosnoot

Kelapa

Cocos nucifera

De term kokosnoot verwijst naar het zaad van de kokospalm. De buitenste laag is groen / geel / bruin en glad. De schil is bruin van kleur en bestaat uit vezels die kokos worden genoemd. Het zaad is hard, bruin en harig. Dit is het deel van de kokosnoot dat wordt gegeten en in de winkels wordt verkocht. Kokosnoot of klapper is eigenlijk geen noot maar een steenvrucht, zoals de pit van een kers. Het vruchtvlees is niet vlezig maar vezelig. Daarbinnen zit het harde endocarp, dat het zaad omgeeft.

De kokosnoot heeft 3 grote zwarte poriën of zogenaamde ogen die duidelijk zichtbaar zijn als de schil eenmaal is verwijderd. De zoet smakende kokosnoot bevat vruchtvlees en kokoswater, wat niet verward mag worden met kokosmelk. Kokosmelk wordt gemaakt door het vruchtvlees te malen, daarna te weken en dan wordt de pulp uitgeknepen. Bij de kieming komt de kiem door een van deze openingen naar buiten.

Het reservevoedsel in het zaad bestaat uit wit, vet, vezelig kiemwit (endosperm), de kokos die onder andere gedroogd als kokosmeel in de handel komt en een half troebele vloeistof, het klapperwater (het vloeibare kiemwit). Een volledig rijpe vrucht bestaat uit het vezelige kiemwit.

De kokosnoot is voor de mens een belangrijke voedingsbron. Enkele voordelen van de kokosnoot op een rijtje:

1. Hoog in vitaminen, mineralen en antioxidanten
Het witte vlezige gedeelte, het kokosnootvlees, en het kokoswater is enorm rijk aan vitamines, mineralen en antioxidanten.

2. Kokosnoot is rijk aan vezels
Het kokosvlees is erg rijk aan vezels. Zo'n 12 tot 14 gram per 100 gram is vezels. Vezels zijn goed voor de darmwerking en stimuleren een verzadigd gevoel. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vezels is ongeveer 30 gram, dus met 100 gram kokosvlees zit je al bijna op de helft.

3. Makkelijk verteerbaar
De kokosolie is makkelijk verteerbaar door de aanwezigheid van enzymen die bijdragen aan de stofwisseling. Normaal komen deze enzymen van de alvleesklier. Bij de consumptie van kokosolie worden enzymen uit de olie zelf gebruikt waardoor de alvleesklier niet belast wordt en het stofwisselingsproces sneller verloopt.

4. Ontstekingsremmend, antibacterieel en antiviraal
Kokosnoot werkt ontstekingsremmend, antibacterieel en antiviraal. De aanwezigheid van diverse vetzuren helpt ons lichaam te beschermen tegen virussen, bacteriën en ontstekingen.

5. Goed voor cholesterol
De grote aanwezigheid van middellange vetzuurketens zorgt ervoor dat het bloedcholesterol niet stijgt. Naast het feit dat de stofwisseling/metabolisme hiervan stijgt draagt dit bij aan een verkleinde kans op hart- en vaatziekten.

6. Kokosnoot stimuleert de opname van voedingsstoffen
Het eten van kokosvlees of kokosolie in combinatie met andere voedingsproducten stimuleert de opname van voedingsstoffen uit deze voedingsproducten. Niet alleen bevordert het de spijsvertering, het stimuleert tevens het spijsverteringssysteem. Het eten van kokosolie of kokosvlees draagt dus bij aan het afkomen van onder andere darm- en maagkrampen, diarree of gasvorming in de darmen.

7. Draagt bij aan afslanken
Doordat de lever goed overweg kan met de middellange vetzuurketens wordt kokosolie niet als vet opgeslagen maar gebruikt als energie.

8. Gunstig voor sporters
Mensen die vaak langer dan een uur intensief sporten kunnen kokoswater gebruiken om hun energievoorraden bij te vullen. Het water bevat suiker, vezels, eiwitten, antioxidanten, vitamines en mineralen. Sportdranken dragen bij aan uitdroging door de overmatige toevoeging van glucose-fructosestroop, kokoswater doet dit niet.

9. Uitstekend om mee te braden en bakken
Tropische oliën, zoals kokosolie, zijn uitstekend om mee te bakken en braden. Ze weerstaan de extreme hitte uitstekend.

Van de kokosnoot kan alles gebruikt worden. Het kokoswater is een zoet en verfrissend drankje. Het vruchtvlees kan ook tot kokosnootmelk worden geperst. Kokosmelk wordt veel in soepen, sauzen en stoofschotels gebruikt. Geraspte kokos is heerlijk op een fruitsalade of in gebakken gerechten en desserts. Uit het vruchtvlees wordt kokosolie geperst en van het restproduct kan kokosmeel gemalen worden.

De exacte herkomst van de kokosnoot is onbekend, maar hij komt waarschijnlijk uit Zuid Azië of Zuid-Amerika.

De kokospalm, ook wel klapperboom of klapper genaamd (Nederlandse verbastering van Maleis kelapa wat kokospalm betekent), behoort tot de Palmenfamilie. De kokospalm komt in tropische gebieden voor, vooral op eilanden en langs kusten. De plant wordt geteeld voor haar vrucht, de kokosnoot. Na zes à zeven jaar komt de palm in productie, vormt vrijwel maandelijks een bloemtros, produceert 80 à 125 noten per jaar en houdt dit tot 60 jaar vol. De vruchten groeien uit aan de boom en na ongeveer een half jaar, als ze rijp zijn, vallen ze af. De volledige vruchten drijven, door de middelste vezellaag, die veel lucht bevat. Op deze manier kan de kokospalm zich verspreiden langs de kusten van alle tropische gebieden. Door de mens is het gebied waar de kokospalm groeit nog verder uitgebreid.

Een verse kokosnoot kan je in de supermarkt of bij de groenteboer en de oosterse toko kopen.

De bast van de gehalveerde kokosnoot wordt voor allerlei doeleinden gebruikt. Er worden drinkbekers, schaaltjes, kopjes, lepels, vaasjes, speelgoed, zelfs muziekinstrumenten van gemaakt. Ook worden ze als brandstof gebruikt voor in de keuken.

Ook de vezels die om de noot zitten worden gebruikt. Eerst moeten die vezels van de noot worden losgeslagen. Daarna worden ze maandenlang in bakken met water geweekt. Dan worden de vezels door kloppen en hameren van elkaar los gemaakt en gesorteerd op dikte en kleur. Deze vezels worden dan tot draden gespannen en gebruikt voor de fabricage van vloerbedekking, touw, matten, hoeden, manden en matrasvullingen.