Kikkerbil

Paha kodok

Anura

Ranidae / echte kikkers

Kikkers (Anura) behoren tot de amfibieën. Dat betekent, dat ze in hun ontwikkeling van ei tot volwassen dier zowel in het water als ook op het land kunnen leven. Alle kikkers hebben een afgeplat, peervormig lichaam en uitpuilende ogen. De kop en bek zijn breed, de lange achterpoten zijn sterk gespierd en goed ontwikkeld. Ze leven overal op aarde, behalve op de polen en in de woestijnen.

Kikkers hebben veel vijanden, zoals slangen, vogels, reptielen, soortgenoten, maar ook de mens. De mens eet vooral de achterpoten van de kikker. Die worden als een delicatesse gezien. Vooral in Frankrijk, België, Zuid-Europa, Verenigde Staten, China en Zuidoost-Azië worden kikkerbillen gegeten. Soms worden hele kikkers gevuld met gehakt, daarna in de zon gedroogd en dan gefrituurd gegeten.

Veel kikkers worden in de vrije natuur gevangen, maar steeds meer worden ze gekweekt. Vroeger golden India en Bangladesh als grote exporteurs, maar tegenwoordig komen de meeste kikkers uit Indonesië. Door de jacht op kikkers in de vrije natuur worden kikkersoorten met uitsterven bedreigd. Een negatief effect van de kikkervangst is, dat er in de tropen muggenplagen ontstaan, omdat de kikkers de larven niet meer opeten. De bevolking bestrijdt de muggen met insecticiden, wat weer tot andere problemen lijdt.

- Lithobates catesbeianus
- Hoplobatrachus tigerinus

Vooral natuur- en dierenbeschermers protesteren tegen de consumptie van kikkerbillen, omdat de dieren levend doormidden worden gesneden. Alleen de achterpoten en een deel van de ruggengraat worden gebruikt. De rest wordt als afval afgevoerd.

De smaak, kleur en structuur van kikkerbillen doet denken aan dat van braadkuikens. Het vlees is zacht en mals. De kikkerbillen kunnen worden gestoofd, gefrituurd of in de oven gebakken. Vaak wordt er veel knoflook gebruikt.

In Zuid-Europa worden al eeuwen kikkers gevangen voor consumptie. Omdat er steeds meer protest komt van natuurbeschermers worden de kikkerbillen tegenwoordig vooral uit Zuidoost-Azië ingevoerd. De kikkers werden daar vooral in de vrije natuur, zoals op de rijstvelden, gevangen, maar omdat dat tot uitsterven van soorten kan lijden, worden tegenwoordig vooral kikkers gekweekt op speciale boerderijen. Indonesië is tegenwoordig de grootste exporteur. Hun productie gaat voor 83% naar West-Europa en de Verenigde Staten. De Fransen consumeren per jaar 150 miljoen kikkerbillen.

Vrijwel alle kikkers leven in vochtige omstandigheden, maar gaan alleen in de voortplantingstijd het water in om de eieren af te zetten. Ze zijn daarom vaak te vinden bij het water, maar veel van deze soorten zijn voornamelijk landbewoners. Ze betreden het water buiten de voortplantingstijd alleen bij gevaar om te ontsnappen aan vijanden.

De meeste soorten leven in tropische regenwouden, op de bodem of in bomen. Ook in moerassen, bossen, heiden, graslanden, ondergelopen weilanden en mangroven leven kikkers. Kikkers kunnen in vrijwel elke soort habitat overleven dankzij hun goed ontwikkelde aanpassingsvermogen.

De ontwikkeling van de kikker van larve tot volwassen dier is uniek binnen de gewervelden. Kikkers doorlopen een volledige metamorfose waarbij de larve er totaal anders uitziet dan de volwassen kikker. De eitjes worden in het water aan waterplanten vastgekleefd. In de eitjes, ook wel kikkerdril genoemd, ontwikkelt zich het embryo. Als de eieren zijn uitgekomen verschijnen de kikkervisjes, de nog pootloze maar van kieuwen voorziene larven leven de eerste dagen van de dooier. Kikkervisjes van sommige soorten maken geen pigment aan waardoor ze bijna doorzichtig zijn. Vlak na hun geboorte zijn de larven weinig mobiel maar ze ontwikkelen al snel een gespierde staart waardoor ze zich kunnen verspreiden en naar voedsel kunnen zoeken. Als de poten verschijnen, krijgt het kikkervisje het uiterlijk van een mini kikker.