Ontvang de nieuwste updates

Blijf met de updates op de hoogte!

Perzik

Vertaling

Persik

Latijn

Prunus persica

Familie / soort

Rosaceae / Prunus

Kenmerken

Een perzikboom groeit tot een hoogte tussen de 1 en 8 meter. De takken zijn lang en kaal met lancetvormige bladeren van zo'n 15 centimeter lengte. De bloemen groeien solitair. Ze zijn meestal roze, soms geel en ze hebben korte stelen. De bloemen verschijnen voordat de bladeren zich ontwikkelen. De bloeitijd is in april en daardoor is het klimaat in West Europa niet zo geschikt voor de perzikteelt door het gevaar van vorstschade.

De perzik heeft een ronde vorm met een verticale plooi. De vruchten hebben een fluweelzacht vel, dat van geel overloopt in rood. Het sappige vruchtvlees is geel, bleekgroen of oranje van kleur. Binnen de rassen wordt wel onderscheid gemaakt naar de kleur van het vruchtvlees: wit, geel of rood. Veel rassen met wit vruchtvlees staan er om bekend dat ze beter smaken dan die met geel of oranje vruchtvlees. Een groot nadeel is echter, dat deze vruchten erg kwetsbaar zijn en daardoor moeilijk te transporteren. De vrucht bevat een keiharde geribbelde pit met een dikke schaal. Daarom worden perziken, net als abrikozen en pruimen steenvruchten genoemd.

Een vorm zonder de pluizige schil heet een nectarine. Behalve de schil bestaat er geen wezenlijk verschil tussen perziken en nectarines. Een nectarine is dus geen kruising tussen een perzik en een pruim, zoals soms wordt verondersteld. De nectarine is een mutatie (een spontaan opgetreden variant) van de perzik. De nectarine wordt vergeleken met de perzik meer gekocht. Dit komt vooral omdat veel mensen de schil van de perzik niet zo smakelijk vinden. Het schillen van een perzik is een heel karwei, terwijl de nectarine met schil en al gegeten wordt.

Soorten

- Benedicte
- Avalon pride
- Redhaven
- Fertile de septembre

Smaak

De perzik heeft zoet vruchtvlees. Perziken zijn goed uit het vuistje te eten. Meegekookt of -gebakken zijn ze heerlijk in kip-, varkensvlees- of rijstgerechten. Ook kunnen perziken gebruikt worden in allerlei nagerechten met vers fruit en op een taartbodem met banketbakkersroom, of voor salades, sap, ijs, yoghurt en als cake vulling.

Als een perzik zacht is en sterk ruikt, is het rijp. Rijpe perziken kunnen bewaard worden in de koelkast en moeten binnen een week gegeten worden. Daarentegen moeten onrijpe perziken niet is de koelkast worden bewaard, omdat dit het rijpingsproces vertraagt waardoor ze uit kunnen drogen en smaak kunnen verliezen. Perziken rijpen na op kamertemperatuur.

Perziken worden als vers handfruit gegeten, of ze worden gedroogd. Vaak zijn ze dan onderdeel van tuttifrutti-mengsels. Een groot deel van de perzikoogst wordt echter in blik ingemaakt. Vaak in schijfjes, of doormidden gesneden. Ze worden dan in een suikersiroop gekookt en daarna ingeblikt. Het spreekt voor zich, dat de perzik uit blik minder gezond is dan de verse vrucht.

De pit wordt vaak uit zijn harde schil gehaald om er banketbakkersspijs van te maken. In plaats van amandelen worden gemalen abrikozen- , perziken- , nectarinepitten, witte bonen, suiker en plantaardig vet gebruikt. Dit levert een goedkope variant van de dure amandelspijs op. Ook worden de pitten als smaakmaker gebruikt in bepaalde likeuren.

Echte smaakvolle perziken zijn die vruchten, die aan de boom tot volle rijpheid komen. Om de vruchten goed te kunnen transporteren worden ze meestal onrijp geplukt en moeten de vruchten bij de consument thuis verder rijpen. Helemaal 100% op smaak komen ze dan echter niet.

Herkomst

Perziken komen oorspronkelijk uit China, maar zijn via Perzië naar Griekenland gekomen. De Romeinen leerden de vrucht in Perzië kennen en gaven hem de naam Prunus Persica, wat Perzische pruim betekent. De meeste perziken komen nu uit het Middellandse zeegebied.

Teelt

Sommige oude rassen zijn zaadvast. Dat wil zeggen dat de zaailingen van deze rassen (vrijwel) hetzelfde terugkomen als de moederboom. Uiteraard moet de bloesem dan wel zijn bestoven met stuifmeel van dezelfde boom. Het uitzaaien van zaadvaste rassen is alleen interessant voor particulieren die niet de mogelijkheid hebben om te enten.

Vrijwel alle moderne rassen kunnen alleen vegetatief worden vermeerderd door enten op een onderstam. De pruimenonderstam St. Julien-A wordt in Nederland hiervoor het meest gebruik. Deze onderstam geeft aan de boom een tamelijk sterke groeikracht. Ook kunnen zaailing-perziken als onderstam worden gebruikt. De groeikracht van zaailingen kan echter onvoorspelbaar en variabel zijn. De meeste bomen op zaailing-onderstam groeien echter sterk.

In Duitsland is de zwakker groeiende onderstam Pumi-Selekt in opkomst. Dit is een virusvrije selectie uit de soort Prunus pumila. Bomen op deze onderstam bereiken uiteindelijk een kroonvolume van ongeveer 50% ten opzichte van bomen op onderstam St. Julien-A. Dit is interessant voor particulieren met een kleine tuin of voor intensieve commerciële beplantingen. Pumi-Selekt is ook verenigbaar met nectarines en abrikozen, doch niet met pruimen. Perziken moeten regelmatig gesnoeid worden, want de takken groeien snel. Door te snoeien wordt voorkomen dat de bomen binnenin kaal worden.

Verkrijgbaar

Perziken zijn vers en in blik in de supermarkt of bij de groenteboer te koop. De belangrijkste aanvoer van nectarines en perziken vindt plaats in de periode mei-september. Italië en Frankrijk zijn dan de belangrijke aanvoerlanden. Vanaf januari tot en met maart komen de vruchten uit Chili of Zuid-Afrika.

Voedingswaarden van verse perziken ( per 100 gr. )
39
162
87,5
0,8
8,7
8,2
0,1
-
-
-
-
-
Vitamines van verse perziken ( per 100 gr. )
0,01
0,01
0,02
0,02
2
-
9
-
Mineralen van verse perziken ( per 100 gr. )
1
205
7
23
0,2
8
0,06
0,1