Ontvang de nieuwste updates

Blijf met de updates op de hoogte!

Boter

Vertaling

Mentega

Latijn

Butyrum

Kenmerken

Roomboter is de gekarnde room van koemelk, die verder geen bewerking heeft ondergaan. Het moet ten minste 82% melkvet bevatten. Anders mag het niet als boter worden verkocht. De term "echte boter", wordt wel gebruikt voor roomboter om verwarring met margarine te vermijden. Koelhuisboter is boter die langdurig in een koelhuis wordt bewaard en die daarom geen roomboter mag heten.

Margarine of halvarine wordt als vervangers van boter als kunstboter beschreven. In recepten wordt in plaats van boter vaak margarine gebruikt, omdat boter vaak als te vet wordt beschouwd. Men mist dan wel de specifieke smaak van de roomboter. Roomboter geeft gebak een heerlijke volle smaak.

Soorten

- Gezouten boter
- Ongezouten boter
- Grasboter
- Koelhuisboter

Samenstelling

Vroeger werd de melk met de hand afgeroomd. Vaak was dit het werk van de boerin. Zij moest met een schep voorzichtig de room van de melk scheppen. Omdat room lichter is dan de melk, kwam de room bovendrijven. Daarna werd de room tot boter gekarnd.

Tegenwoordig gebruikt men een centrifuge omdat dit veel sneller gaat. De vetbolletjes in de melk, die lichter zijn dan het vocht, worden in de centrifuge naar binnen gedrukt en langs een centrale buis afgevoerd. Dit werkt veel effectiever dan de werkwijze van de boerin. Het vetgehalte in de room is zo 30 tot 40% hoger.

De room wordt vervolgens gekarnd, wat eigenlijk het kloppen van de room is. Door dit kloppen gaan de vetdeeltjes meer aan elkaar kleven waardoor ze nog verder geconcentreerd worden. Na het karnen krijgt men boter en karnemelk. De boter wordt nog gekneend om het resterende vocht gelijkmatig te verdelen. Tenslotte worden melkzuurbacteriën toegevoegd om de boter het gewenste aroma te geven.

Smaak

De kleur en smaak van de boter hangt af van het voer dat de koeien eten. Zo zal de boter van koeien die in de weide grazen geler zijn, dan wanneer de koeien constant binnen staan, zoals tegenwoordig vaak het geval is. In vers gras zit namelijk caroteen, dat de boter geel kleurt. Als de koeien alleen ingekuild voer krijgen, waaaruit het caroteen is verdwenen, zal de boter bleek van kleur zijn. Daarom worden tijdens de productie kleur- en smaakstoffen toegevoegd om zo de gele kleur te behouden.

Herkomst

De industriële productie van boter is ontstaan aan het einde van de 19e eeuw. Tot die tijd werd boter op kleine schaal op de boerderij geproduceerd. De boer ging met zijn producten naar de markt om die daar te verkopen. De boter werd in tonnetjes gedaan en op de botermarkt verkocht.

Verkrijgbaar

Boter wordt in de supermarkt en bij de zuivelspeciaalzaken verkocht.

Leuke weetjes

Het boterbriefje wordt wel spottend de trouwakte genoemd. Vroeger kon men een boterbriefje aanvragen als bewijs dat men ontheffing had, om in de vastentijd melkproducten te gebruiken. Het boterbriefje was dus een teken dat men iets mocht doen wat zonder boterbriefje verboden was !!

Voedingswaarden van ongezouten roomboter ( per 100 gr. )
735
3076
14,1
0,7
0,7
0,7
82,5
54
23,5
3,5
240
-
Vitamines van ongezouten roomboter ( per 100 gr. )
1
0,01
0,02
-
-
-
-
1,2
Mineralen van ongezouten roomboter ( per 100 gr. )
5
15
13
20
0,1
2
0,01
0,07