Waterkastanje

Purun tikus

Eleocharis dulcis

Qua uiterlijk vertonen de waterkastanjes enige gelijkenis met gewone tamme kastanjes. Ze hebben een bruine harde schil aan de buitenkant en wit, knapperig vruchtvlees aan de binnenkant. Het vruchtvlees blijft zo knapperig doordat de celwanden versterkende fenolen bevatten die dwarsverbindingen aanbrengen. Zelfs in blik zijn ze nog knapperig. Hoewel de smaak beduidend minder is. Waterkastanjes hebben een lichte zoete smaak en sappige textuur.

De waterkastanje is een groente die in moerassen in de modder onder water groeit. De kleine, ronde knollen hebben helder wit vlees en kunnen rauw worden gegeten, licht gekookt of gegrild en zijn vaak ingemaakt. Het kan ook vermalen worden tot bloem dat wordt gebruikt voor het maken van waterkastanjetaart en is vaak onderdeel van dim sum gerechten. Net als een andere populaire Chinese plant, de lotuswortel, heeft de waterkastanje een bijzondere eigenschap: Hij wordt niet zacht door koken. De knollen zijn rijk aan koolhydraten (ongeveer 90 procent van het drooggewicht) en zijn ook een goede bron van voedingsvezels, riboflavine, vitamine B6, kalium, koper en mangaan.

Waterkastanjes behoren tot het geslacht van de cypergras. De cypergras is een groep watergrassen. De waterkastanje is het uiteinde van de onder water groeiende stengeluiteinde Eleocharis dulcis. In Zuid-China wordt de plant meestal in de maanden juni en juli gekweekt, om vervolgens in december en januari geoogst te worden. Soms kan er een aantal maanden later een tweede keer geoogst worden.

Waterkastanjes zijn zeer waterrijk en bevatten koolhydraten en kleine hoeveelheden vitamine C, calcium, fosfor en ijzer.

Waterkastanjes worden geschild tot er een mooi, wit afgeplat knolletje overblijft. Je kunt waterkastanjes rauw eten, maar meestal worden ze in stukjes of reepjes mee verwarmd in een roerbakschotel, wontonvulling of Thaise curry. Vers in de koelkast zijn ze nog wel een week of twee te bewaren. Maar let op, van de buitenkant kun je moeilijk zien of ze nog goed zijn, dat merk je pas bij het schillen.

Waterkastanjes kunnen vers of ingeblikt gekocht worden. Vers smaken ze een stuk lekkerder dan uit blik. De waterkastanjes uit blik zijn direct klaar voor gebruik. Verse waterkastanjes moeten eerst goed gewassen en geboend worden. Daarna moet je ze ontdoen van de bruine schil. Deze kun je eenvoudig verwijderen met behulp van een aardappelschilmesje. Je kunt waterkastanjes rauw, gepeld, als verfrissende snack eten, maar ze kunnen de cysten van een darmparasiet bevatten dus dit is zeer af te raden!

Waterkastanjes die als snack gegeten worden, worden in China soms gesuikerd verkocht. Voor je eigen gezondheid is het echter verstandiger de waterkastanjes te blancheren of te roerbaken. Ze worden vaak aan gerechten toegevoegd vanwege hun zoete smaak en knapperige structuur. Soms worden ze gebruikt in vullingen, samen met andere ingrediënten. Ze worden echter ook veel gebruikt in roerbakgerechten, bijvoorbeeld met varkensvlees, wolkenoren en tauge.

De waterkastanje komt oorspronkelijk uit het Verre Oosten en groeit aan een waterplant die vooral in Japan en China gekweekt werd.

De waterkastanje wordt in Zuidoost Azië en noord Australië aangeplant in stilstaand water. De verbouw van deze plant is eigenlijk alleen in dit gebied mogelijk, omdat de plant een vaste afwisseling van dag en nacht nodig heeft, die alleen rond de evenaar bestaat. Zonder dit dag-nachtritme is de opbrengst zo gering, dat het niet rendabel is om waterkastanjes te telen.

Je kunt ze bij de toko kopen in blik. In blik zien ze er uit als witte, ronde schijven; een klein beetje lijken ze wel op gepelde paardekastanjes. De smaak is niet sterk en heel anders dan van tamme kastanjes, eigenlijk is het meest verrassende dat ondanks het inblikken en het koken de waterkastanjes knapperig blijven.

Waterkastanjes zijn ook in blik te koop, maar nog praktischer zijn waterkastanjes uit de diepvries. Je hebt er namelijk vaak maar een paar van nodig in een gerecht, net voor dat crunchy accent. En dan is het handig zakjes geschilde waterkastanjes voor het grijpen te hebben.

Verse waterkastanjes zijn tegenwoordig het hele jaar door verkrijgbaar op de groenteafdeling van de Aziatische winkel. Ook de kastanjes in blik en diepgevroren zijn het hele jaar door verkrijgbaar.

In China wordt aan de waterkastanje geneeskrachtige werking toegekend. De waterkastanje heeft een verkoelende werking en zorgt voor een zachte zoete adem. Waterkastanjes zijn bevorderlijk voor de spijsverteringsorganen en ingezet bij hepatitis. Er wordt een koortsverlagende werking aan de waterkastanje toegekend en ze zijn goed voor de luchtwegen. Ook wordt het eten van waterkastanjes aangeraden aan diabetici en mensen die te maken hebben met acne.