Frietjes

Kering kentang

De frietjes die in Indonesische gerechten worden gebruikt, worden in Nederland als chips gegeten. Het zijn hele krokant gebakken, lucifer dunne aardappelsticks. Onder die naam worden ze ook in de oosterse toko verkocht.

Het belangrijkste is, dat ze na gebruik in bijvoorbeeld sambal goreng kentang krokant blijven. Dat zou niet zo zijn als je de gewone dikke patat zou gebruiken.

Natuurlijk kun je deze aardappelsticks ook zelf maken, maar dan moet je wel zorgen dat de patatjes heel dun zijn. In de diepvries worden Franse frietjes voorgebakken aangeboden. Die zou je kunnen gebruiken, als je ze echt krokant bakt.

De geschilde aardappels worden in de lengte in staafjes gesneden en daarna in frituurolie of frituurvet gebakken.

Frituurvet bevat voornamelijk verzadigd vet. Frituurolie daarentegen bevat veel meer onverzadigde vetten en deze zijn van nature gezonder. Het is van belang om onverzadigde vetzuren (vooral de meervoudig onverzadigde vetzuren) niet bloot te stellen aan oververhitting en niet te vaak en te lang te gebruiken. De gebruikte olie of vet moet dus regelmatig vervangen worden.

De geschiktste (plantaardige) olie om in te frituren is kokosolie. Kokosolie bestaat voornamelijk uit verzadigde vetzuren en is het stabielste plantaardige vetzuur. Het is relatief goed bestand tegen hogere temperaturen, zelfs bij frituren op een temperatuur van 180 ºC blijft kokosolie een stabiel vetzuur, dit wil zeggen dat het niet snel oxideert of beschadigt, in tegenstelling tot reguliere frituuroliën zoals zonnebloemolie.

- Gekruide frietjes
- Gezouten frietjes

De aardappelen die het meeste gebruikt worden om frietjes te maken zijn ‘melige’ aardappelen (zo genoemd wegens hun hoge zetmeelgehalte). De bekendste daarvan is het bintje. Die is geschikt als frituuraardappel omdat het een lange vorm heeft, de ogen aan de oppervlakte liggen en het de juiste samenstelling heeft.

Wat moet je doen als je friet wil bakken:

Grote aardappelen schillen. Deze wassen. De aardappel in staafjes snijden, met de hand of met behulp van een frietsnijder. De aardappelstaafjes afspoelen en goed drogen. Kort laten uitlekken, eventueel bestrooien met zout. Hele dunne frietjes hoef je maar één keer te bakken.

Voor bepaalde Indonesische gerechten, zoals Sambal Goreng Kentang worden frietjes gebruikt die al krokant gebakken zijn en ook als chips gegeten kunnen worden, de zogenaamde frietsticks, aardappelsticks of potatosticks. Door het toevoegen van allerlei kruiden krijgt elk gerecht zijn eigen smaak en textuur. Zorg er wel voor, dat de frietjes krokant blijven, dus niet een tweede keer opwarmen of te lang laten staan, waardoor vocht het krokante karakter aantast.

Rond 1900 waren frieten al gemeengoed in België, maar in Nederland nog vrijwel onbekend. Via Belgische vluchtelingen werd de friet in Nederland geïntroduceerd. Gedurende de Eerste Wereldoorlog maakte menig Nederlands gastgezin op grotere schaal kennis met patates frites. De aardappel en daarmee ook de frietjes zijn door de Nederlanders in Indonesië ingevoerd.

De aardappel wordt in het voorjaar gepoot. Daarvoor gebruikt men speciaal gekweekte aardappelen. Deze pootaardappelen zijn vrij van ziektekiemen en zijn zuiver van soort. De opbrengst is daardoor groter dan als je zelf een consumptieaardappel in de grond zou stoppen. Tijdens het poten worden op het land een soort dijkjes gemaakt. Dit doet de boer om zo meer aarde op de pootaardappel te krijgen. De aardappel komt zo niet zo snel in de open lucht te liggen. Ook kunnen de aardappels zo makkelijker met een machine worden geoogst.

Als de stelen van de plant afsterven in de herfst is dat een teken voor de boer dat de aardappel rijp is om geoogst te worden. Het afsterven van het loof is het teken, dat de schil zich op de aardappel heeft vastgezet, waardoor hij goed bewaard kan worden. De aardappel wordt meestal machinaal geoogst, maar in de volkstuin zal men met de hand de aardappels oogsten.

De Franse frietjes zijn in de diepvries in de supermarkt te vinden. In de supermarkt zijn zakjes met frietsticks te koop. Neem de naturel als je ze wil gebruiken in een Indonesisch gerecht.

Sommige mensen hebben last van aardappelintolerantie, oftewel aardappelallergie. De meest gehoorde klachten zijn: een opgeblazen gevoel van de maag en darmen. In plaats van aardappels kan men dan beter bataat of zoete aardappel eten. Het blijft echter moeilijk om aardappelproducten te mijden, want in veel voedingsmiddelen wordt aardappel gebruikt.