Ontvang de nieuwste updates

Blijf met de updates op de hoogte!

Kokkel

Vertaling

Kerang

Latijn

Cerastoderma edule

Familie / soort

Cardiidae

Kenmerken

Kokkels zijn schelpdieren die bijvoorbeeld langs de Noordzeekust en in de Waddenzee leven. Kokkelschelpen kan je makkelijk herkennen omdat ze dik en geribbeld zijn. Het strand ligt vaak vol met losse schelphelften. Omdat er vele soorten kokkels zijn is een algemene beschrijving van de schelpen niet mogelijk. Sommige soorten hebben twee ronde bolvormige schelpen, terwijl andere soorten juist twee afgeplatte schelpen hebben. De kleur varieert van wit naar geelbruin of bruin. Ze worden tot ongeveer 6 centimeter in doorsnee en wegen dan ongeveer 20 gram.

Kokkels leven langs de kusten van alle wereldzeeën. Het zijn dieren die zich in het bodemzand verschuilen. Ze leven tot op een diepte van 10 meter en hooguit 5 centimeter onder het zand. Hij kan zich met zijn voet snel ingraven als hij door de invloed van eb op het droge zou komen te liggen. Via twee buisjes (sifo's) filtert hij plankton uit het zeewater. In de Waddenzee leven zoveel kokkels, dat ze met z'n allen binnen enkele weken het hele water in de Waddenzee zouden kunnen filteren. Kokkels hebben een belangrijke plaats in de voedselketen van de Waddenzee. Veel wadvogels en zeedieren leven van de kokkel.

Ook mensen eten graag schelpdieren, waaronder de kokkel. Omdat het beestje in het zand leeft is het erg belangrijk, dat je ze heel goed wast voordat je ze gaat bereiden. Spoel ze daarom met zout water. Doe ze daarna in een pan met koud water en weer veel zout en laat ze geruime tijd staan. Ververs het water dan nog een keer en dan is het meeste zand wel verdwenen. Kokkels kunnen worden bereid als mosselen. Dat betekent even stoven met groente en witte wijn of in elk ander mengsel dat je maar lekker vindt. Als de kokkelschep open staat, betekent dit niet dat hij direct de prullenmand in moet. Geef een tik tegen de schelp en als hij dan weer sluit is hij goed. Schelpen die bij het koken gesloten blijven, moeten wel weggegooid worden. Die zijn niet meer goed. De kleine exemplaren worden rauw gegeten, maar de grotere worden in soepen, salades of stoofgerechten gebruikt. In zuid Europa worden kokkels uit blik gegeten als tapa's. In Groot Brittannië worden in het zuur ingemaakte kokkels gegeten bij een glas Engels bier.

Soorten

- Acrosterigma
- Cardium
- Dinocardium

Smaak

De kokkel heeft een mooie smaak en bevat mager vlees. Daarom kan hij ook voor veel doeleinden worden gebruikt. De kokkel kan het best gegeten worden van september tot en met juni. Ze kunnen (gekookt) direct uit de schelp gegeten worden, maar ook verwerkt worden in stoom- of ovengerechten, of gebakken dan wel gegratineerd geserveerd worden.

Eén kilo kokkels levert ongeveer 200 gram kokkelvlees op. Alleen de kleinste kokkels kunnen rauw worden gegeten. Het vlees is stevig en bevat veel jodium. Kokkels zijn niet heel prijzig en worden ook verwerkt in soepen en salades. Kokkels zijn populair in het zuiden van Europa. Daar eet men deze lekkernij meestal rauw, of in de paella. De kokkel wordt ook veel ingeblikt.

Kokkels zijn niet altijd vers verkrijgbaar. Vraag dan uw visleverancier naar gekookt kokkelvlees in zuurstofarme verpakking of naar diepgevroren kokkelvlees. Kokkels zijn ook verkrijgbaar in potjes in azijn en als volconserven in blikjes. Met name de kokkels uit blik worden veel als ‘tapas’ geserveerd.

Kokkels hebben een heel eigen smaak. Toch kunnen voor de meeste recepten ook mosselen gebruikt worden. Let op gewichten want mosselen zijn wel zwaarder. Je kunt kokkels stoven en eten zoals je mosselen eet. Je kunt ze gebruiken in de vissoep of gerechten waarin schaal- en schelpdieren of vissoorten verwerkt worden.

Herkomst

Voorouders van de kokkels komen sinds het Carboon voor, de modernere kokkels zijn zich sinds het Triastijdperk beginnen te ontwikkelen. De kokkelindustrie is eigenlijk nauwelijks veranderd sinds 1800; mensen harken en verzamelen de kokkels bij laag water. Oorspronkelijk werd er door vrouwen gevist met behulp van ezels, maar zij werden later vervangen door mannen die de zware industrie achter zich lieten en er met paard en wagen op uit trokken.

Teelt

Kokkels komen voornamelijk voor in de Waddenzee en deltagebieden, op plekken waar de zeebodem niet te modderig is. De kokkel zit zo'n 5 centimeter diep in de bodem. Jonge kokkels zijn kleiner en kunnen zich het snelst en het diepst ingraven, tot wel 20 centimeter diep.

Eitjes worden in mei in het water gelegd en daar met sperma bevrucht. Een wijfje kan tussen de 5000 en 50000 eitjes per broedperiode leggen. De larven leven dan nog 2 à 3 weken vrij in het water, waarna ze naar de bodem afzinken, om zich daar tot kokkel te ontwikkelen. Onder normale omstandigheden kunnen kokkels 3 jaar oud worden, onder zeer gunstige omstandigheden zelfs 9 jaar.

De laatste jaren is er veel ophef geweest over de mechanische kokkelvisserij en is deze volledig aan banden gelegd door natuurorganisaties. Op dit moment vindt er slechts nog kleinschalige visserij met de hand plaats. Sinds 2005 is de mechanische kokkelvisserij verboden.

Verkrijgbaar

Kokkels zijn als diepvriesproduct of als conserven te koop. Verse kokkels zijn te koop bij de visspeciaalzaak.

Voedingswaarden van kokkels ( per 100 gr. )
64
267
82,4
15,5
-
-
0,1
-
-
-
230
-
Vitamines van kokkels ( per 100 gr. )
-
0,04
0,08
-
-
-
-
-
Mineralen van kokkels ( per 100 gr. )
-
-
30
200
1,8
-
-
-