Kwartelei

Telur puyuh

Coturnix coturnix

Fazanten

De kwartel is lid van de fazantenfamilie. Het is de enige hoender, die als trekvogel leeft. De kwartel is een kleine schuwe vogel van ongeveer 18 cm. en met een gewicht tussen 100 en 150 gram. Hij heeft een goede schutkleur, doordat zijn veren aardekleurig zijn met lengte strepen. Hij heeft een korte staart en in verhouding grote vleugels. Echt goed vliegen doet hij niet. Hij heeft witte strepen bij de ogen. Het vrouwtje is kleiner dan het mannetje en heeft een lichter gekleurde kop. Hij verbergt zich tussen de begroeiing en zal pas in uiterste nood opvliegen. Hij vertrouwt op zijn schutkleur en zal zich tegen de grond drukken.

Vanaf de tweede helft van mei maken de vrouwtjes hun nest op de grond en leggen tussen de 7 en 14 eieren. Ook deze zijn goed gecamoufleerd doordat ze met donkere vlekken zijn bedekt. Het vrouwtje broedt alleen gedurende 17 dagen. Na de geboorte blijven de jongen bij de moeder en kunnen al zelfstandig eten. Na twee dagen kunnen de jongen al vliegen. Kwartels voeden zich met insecten, gras en zaden.

Kwartels worden niet alleen voor de slacht gehouden, maar ook voor de eieren. Deze eieren komen allemaal van kwartelboerderijen, waar de dieren in hokken worden gehouden. Vroeger kwamen de eieren uit legbatterijen, maar dat is in Nederland verboden. De kwarteleieren die in de supermarkten worden verkocht moeten dan ook eieren uit de bio-industrie zijn. In 2004 zegden alle supermarkten, na een campagne van Wakker Dier, toe om geen legbatterij-eieren meer te verkopen vanwege het dierenleed: een kip of kwartel leeft daarin op een A4'tje leefruimte in draadgazen kooien. Tot die tijd gingen circa anderhalf miljard legbatterij-eitjes over de toonbank van de supermarkt. Die zijn nu vervangen door scharreleieren, vrije-uitloopeieren en biologische eieren. De meeste legbatterijen zijn voornamelijk in Frankrijk.

De eieren hebben een grijze schaal met donkere stippeltjes en vlekken. Ze worden vaak verkocht in doorzichtige doosjes met 12 tot 18 stuks. Je kunt ze bereiden als gewone kippeneieren, alleen worden ze korter gekookt, omdat ze veel kleiner zijn dan het kippenei. Ook kwarteleitjes zijn gevoelig voor salmonellabacteriën. Daarom is hygiëne van groot belang. Kwarteleitjes moet je in de koelkast bewaren en ze zijn drie tot vier weken na het leggen te consumeren.

De smaak van het kwartelei is te vergelijken met die van het kippenei. Sommigen vinden de smaak wat uitgesprokener, kruidiger, terwijl anderen geen verschil proeven. Wel is zeker, dat een kwartelei meer mineralen bevatten dan kippeneieren. Ze bevatten meer bouwstoffen en minder cholesterol. Eet het eitje zonder zout, dan komt de specifieke smaak meer naar voren.

Meestal wordt het kwartelei als decoratie gebruikt in een salade, of ze worden als spiegelei in een poffertjespan gebakken. In de Indonesische keuken worden de kwarteleitjes in allerlei gerechten toegepast. Je zou kunnen zeggen, dat waar kippeneieren of eendeneieren worden gebruikt, je dit ook met kwarteleieren kunt doen.

De wilde kwartels worden al door de Egyptenaren in hun hiërogliefenschrift genoemd. Ook in de bijbel wordt de kwartel reeds genoemd. De oude Grieken en Romeinen hielden al kwartels voor "hanengevechten". In het oude China werden de kwartels al gehouden voor hun zang en voor de hanengevechten. Ook werden de eieren en de dieren zelf gegeten.

In de 11e eeuw werden de kwartels naar Japan gebracht. Daar werden ze gehouden voor hun "zang". In Japan werden kwartels vanaf het begin van de vorige eeuw als huisdieren gehouden voor hun vlees en eieren. Het vlees werd zeer gewaardeerd door de verfijnde smaak en de eieren werden gebruikt als geneesmiddel.

In vele ontwikkelingslanden wordt steeds vaker de Japanse kwartel gehouden als producent van eieren. Deze kwartel is gemakkelijk te houden, is een alleseter en een productieve legger van eieren. Op deze manier zorgt de Japanse kwartel voor de broodnodige aanvulling van dierlijke eiwitten in de voeding in die landen. Pas sinds een jaar of 50 worden kwartels in de Westerse wereld als hobby gehouden en gefokt.

Kwarteleieren zijn het hele jaar door verkrijgbaar in de goed gesorteerde supermarkt of bij de poelier.

In kwarteleitjes zijn acht voor de mens essentiële aminozuren aanwezig. Te weten: leucine, isoleucine, lysine, methionine, fenylalanine, threonine, tryptofaan en valine. De optimale interactie tussen deze aminozuren en de in het ei aanwezige onverzadigde vetzuren leidt mogelijk tot de toegeschreven medische successen van het kwartelei.