Kippenmaag

Ampela ayam

Gallus gallus domesticus

Fazantachtigen / hoendervogels

Bekende dieren met een spiermaag zijn vogels en reptielen, ook bij geleedpotigen zoals insecten komt een spiermaag voor. De spiermaag van roofvogels zoals uilen wordt gebruikt om de onverteerde resten van prooidieren tot braakballen te kneden, die dan later worden uitgespuugd.

Voor de spijsvertering van de kip spelen drie 'magen' een belangrijke rol. De eerste is de krop. Daarin wordt alles wat de kip eet opgeslagen en alvast voorverteerd. Daarna gaat het voer naar de kliermaag, waar spijsverteringssappen het geweekte voer beginnen te verteren. Alles wat hard en voor de kliermaag onverteerbaar is komt in de spiermaag terecht. De spiermaag is samengesteld uit twee dikke spierschijven, die zeer hecht aan elkaar verbonden zijn. In de spiermaag bevinden zich kleine steentjes die de kip zelf heeft opgepikt.

De spiermaag is bedekt met een harde hoornlaag met dikke leerachtige richels. Door het samentrekken en de wrijvende beweging van de spiermaag worden zaden, andere harde plantendelen en verschillende dierlijke elementen door de steentjes fijn gemalen en afgebroken. Ook als de kip rust gaat het malen van de spiermaag door. Om de spiermaag zijn werk te laten doen is het noodzakelijk, dat de boer zorgt voor voldoende grit of steentjes voor de kip. Zonder deze steentjes zal de spijsvertering van de kip in de war raken.

Zoals de naam al aangeeft bestaat de spiermaag uit sterke spieren. Vet is in de spiermaag niet aanwezig. Als je de spiermaag wil gebruiken in een gerecht moet je zorgen dat hij volkomen gaar is. Een niet gare spiermaag is erg taai, terwijl een gare spiermaag boterzacht is en de structuur heeft van gaar rundvlees. Hij heeft een uitgesproken kip smaak.

De gekochte spiermaag is al schoon gemaakt, maar als je zelf kippen slacht, moet je de spiermaag open snijden en de inhoud verwijderen. Ook de binnenwand van de spiermaag moet worden weg gehaald. Die laag kan je heel gemakkelijk van de spierwand af stropen. Dan moet je ze goed wassen en kun je ze in boter of olie zachtjes gaar bakken.

Je kunt de maagjes ook in water een paar uur koken tot ze goed gaar zijn. De bouillon kan je gebruiken voor soep of een saus. Daarna kan je ze in plakjes snijden en in je gerecht verder verwerken. De maagjes kun je kruiden zoals je kippenvlees zou kruiden.

Een van de waarschijnlijke voorouders van de kip is het Bankivahoen of rode kamhoen, een in het wild levend kamhoen uit het geslacht Gallus dat voorkomt in Zuidoost-Azië. Deze vogel komt in India en Zuidoost-Azië nog steeds in het wild voor.

In 3200 v.Chr. werden huishoenders gehouden in Azië, vooral in India. De Egyptenaren en Chinezen hielden reeds kippen vanaf het jaar 1400 v.Chr. De eerste gedomesticeerde kippen kwamen rond het jaar 700 v.Chr. in Zuid-Europa terecht. Tegenwoordig komen kippen vrijwel overal ter wereld voor.

De kip komt uit het ei. Na 21 dagen broeden komt het kuiken uit het ei. Kuikens kunnen nadat ze uit het ei gekropen zijn meteen lopen, eten en piepen. Ze zullen de eerste dagen vooral doorbrengen in het zachte, warme dons van de moederkloek, daarna zullen ze meer zelfstandig op stap gaan. Aanvankelijk bestaat de vacht van een kuiken uitsluitend uit dons, maar al na enkele dagen verschijnen de eerste veertjes.

Kippen worden gehouden voor hun eieren en hun vlees. De manier waarop de kippen hun leven leiden, houdt veel mensen bezig. Het mooiste zou zijn, als de kip zijn natuurlijke gedrag kan blijven vertonen, dus al scharrelend zijn voedsel zoeken. Op de boerderij en bij particulieren zou dat mogelijk kunnen zijn, maar in de veehouderij worden de kippen met velen in een hok gehouden. Nadat ze hun gewenste gewicht hebben bereikt, worden ze geslacht en in de supermarkt te koop aangeboden.

Kippenmaagjes zijn bij de poelier te koop.