Kikkererwt

Kacang kuda / kacang arab

Cicer arietinum

Vlinderbloemenfamilie

De kikkererwt is een eetbare peulvrucht. De bekendste kikkererwt is geel van kleur en mooi rond, met een klein lipje aan de bovenkant. De kikkererwt heeft misschien qua uiterlijk nog wel het meeste weg van een blanke hazelnoot, maar het is een peulvrucht. De kikkererwtenplant is een niet- winterharde eenjarige plant die wordt geteeld om de zaden en jonge scheuten. De plant kan tot 1 meter hoog worden. Hij bloeit met purperrode, violette, lila of witte bloemen. Deze staan in de bladoksels van de plant. De peulvrucht is klein, zo'n 3 centimeter groot. In deze peul bevinden zich 2 onregelmatig gevormde beige, groene of zwarte zaden.

De peulvrucht komt uit Azië, maar wordt inmiddels ook in veel Zuid-Europese landen verbouwd. Nederland kent de kikkererwt nog niet zo lang, maar sinds mensen op vakantie gaan naar landen waar kikkererwten op de menukaart staan, zijn ze ook hier verkrijgbaar. Je kunt ze hier gedroogd of in blik kopen. Kikkererwten zijn het hoofdbestanddeel van gerechten als hummus en falafel.

- Cicer arietinum fo album
- Cicer arietinum fo fuscum
- Cicer arietinum fo macrospermum
- Cicer arietinum fo vulgare

Kikkererwten zijn voedzame, maar zeker ook lekkere peulvruchten die in veel gerechten verwerkt kunnen worden. Vooral voor vegetariërs zijn kikkererwten een goed en eiwitrijke en ijzerrijke vervanging voor vlees en sojaproducten. Kikkererwten bevatten veel eiwitten. Het is zelfs een van de meest eiwitrijkste peulvruchten. Eet geen rauwe kikkererwten. Rauwe peulvruchten bevatten namelijk een gifstof, lectinen die door verhitting onwerkzaam wordt gemaakt.

De kikkererwt wordt in heel veel Arabische landen en Noord-Afrikaanse landen gebruikt in couscousgerechten. Ook kan er met kikkererwten een heerlijke salade of soep gemaakt worden. Kikkererwten zijn het hoofdbestanddeel van gerechten als hummus en falafel.

Kikkererwten zijn verkrijgbaar in droge vorm of in blik of pot die al gekookt zijn. De droge erwten moeten een nacht geweekt worden en daarna gekookt. De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat de gedroogde exemplaren veel lekkerder zijn dan de kant en klare erwten. Ze zijn knapperiger, smaken veel nootachtiger en natuurlijk ook veel verser van smaak. Heel lang te bewaren zijn ze niet. Eenmaal gekookt zijn ze hooguit 2 dagen houdbaar in de koelkast. Direct verwerken en eten is dus eigenlijk het beste.

De gedroogde kikkererwten zijn trouwens wel heel lang houdbaar en kunnen dus gemakkelijk bewaard blijven. In Zuid-Europa en in Azië wordt de kikkererwt vooral gebruikt in soepen en in stoofschotels. Kikkererwten worden in Turkije op allerlei manieren verwerkt. De kikkererwten worden niet alleen in warme maaltijden gebruikt, maar ook als een soort snack. Ze zijn dan gedroogd en gebrand. Daarna kan je ze nog met allerlei kruiden bestrooien.

Je kunt de kikkererwten pureren met knoflook, citroensap en sesamzaadpasta tot een hummus of je kunt ze verwerken in een Marokkaanse schotel met couscous en lamsvlees. Ze zijn ook lekker in een kikkererwtensoep, deels gepureerd of in een Indiase curry samen met bloemkool en hardgekookte eieren.

Als je ze heel wilt gebruiken, is drie kwartier à een uur koken genoeg, dan hebben ze nog wat bite. Als je ze wilt pureren is het beter om ze wat langer te koken. Ze zijn een paar dagen houdbaar in de koelkast en een paar maanden in de diepvries. Hele kikkererwten zijn heerlijk in salades, groentecurries en stoofpotjes. Gepureerd kun je ze verwerken in smeersels en dips zoals hummus en in vegaburgers, zoals falafel.

In Anatolië wordt de kikkererwt al meer dan 8000 jaar geteeld. Van daaruit werd de kikkererwt verspreid naar het Middellandse Zeegebied en India. Ze stamt waarschijnlijk af van de in het wild groeiende Cicer reticulatum, die nog steeds de naaste levende verwant is.

Kikkererwten hebben een subtropisch of tropisch klimaat nodig en meer dan 400 mm. jaarlijkse regenval. Ze kunnen in een gematigd klimaat groeien, maar de opbrengst is dan veel lager.

Kikkererwten houden van een goed doorlatende grond die goed, maar niet te veel water vasthoudt. Een hoog humusgehalte is goed voor de teelt van kikkererwten. Compost of verse stalmest vlak voor het zaaien zijn uit den boze, net zoals stikstofmeststoffen. Als je die perse wilt aanbrengen, doe het dan ruim van tevoren, in de winter. De behoefte aan stikstof wordt voldaan door de stikstofbinding uit de lucht via de wortelknolletjes.

Kikkererwten zaaien is niet zo moeilijk. Laat de erwten 24 uur weken in een laagje water. De droge erwten nemen heel veel water op waardoor ze al een voorsprong hebben bij het kiemen. Zaai vroeg in februari in kistjes en verspeen de zaailingen als ze hanteerbaar zijn in 7,5 cm. potjes en plant vanaf half-maart in de volle grond van de kas of na 15 april in de volle grond buiten op 3 à 5 cm. in de rij. Na 15 maart kun je ook rechtstreeks buiten zaaien. Kikkererwten hebben een beschut, uiterst zonnig plekje nodig. Oogst pas als de peulen geel en dor zijn. Leg de erwten buiten in de zon of binnen op een droge, goed geventileerde plek en laat ze liggen tot ze helemaal droog zijn. Eenmaal gedroogd zijn ze dan jarenlang houdbaar.

De plant heeft 4 à 6 maanden redelijke warmte nodig om te groeien en is hier dus het best in serres te telen. Gebruik in ieder geval kalkrijke grond. De plant bloeit in juni en juli met witte of roodblauwe bloemen. De steel van de peul is naar beneden gebogen. Er zitten twee tot drie erwten in de ongeveer 3 cm. lange peul.

De meeste supermarkten hebben ze in blik en soms in droge vorm. Droge kikkererwten kun je ook in vrijwel iedere toko en natuurwinkel kopen.