Kerstomaten

Tomat ceri

Solanum lycopersicum var. cerasiforme

Nachtschadefamilie

De tomaat is een bes, maar wordt als groente beschouwd. Hij groeit aan een eenjarige plant, die kruipend of recht opgaand groeit. Soms gaan de planten meerdere jaren mee. De stengel kan wel tot 4 meter uitgroeien. Daarom moet hij ondersteund worden of zoals in de kassen, worden opgebonden. De planten bloeien met gele bloemen die in trossen staan. De tomaten zijn er in verschillende kleuren, van rood naar donker rood, oranje, geel, zelfs groen. Ook de vorm is verschillend, van kogelrond naar eirond. De grootte verschilt per soort, van kleine kerstomaten tot grote vleestomaten.

De kerstomaat is een kleinere variant van de gewone tomaat, die sinds het begin van de 18e eeuw wordt verbouwd. Ze verschillen in grootte van een druif tot een golfbal en kunnen in vorm perfect rond of ovaal zijn. De kerstomaten hebben van alle tomaatvarianten het hoogste suikergehalte en hun smaak is dus ook zeer zoet.

De kerstomaat, ook wel cherry tomaat, is een tomatenvariëteit uit de Nachtschadefamilie, net als de aardappel, paprika en aubergine. Dat houdt in, dat alle groene delen, dus ook de onrijpe tomaat, giftig zijn. Door het rijpen verdwijnen de giftige stoffen uit de tomaat.

- Rode cherrytomaat
- Gele cherrytomaat
- Mini pomodori’s rood
- Mini pomodori&

Kerstomaten worden veelvuldig gebruikt als rauwkost hapje, eventueel met een dipsaus of als onderdeel van een salade. De tomaat wordt als groente gegeten, dit kan zowel rauw als gekookt. Of je eet ze samen met mini-mozzarella als lekker en vrolijk voorgerecht. Een scheutje olijfolie, een beetje zout, twee of drie takjes basilicum er bij.

Tomaten zijn ook geschikt voor soepen, sauzen en koude bereidingen. Ook worden tomaten verwerkt tot tomatensap. Ze zijn fruitig en fris zoet van smaak en bevatten veel sap.

Kerstomaten zijn subtropische vruchten en houden dus niet van de kou. Bovendien verliezen ze veel smaak in de koelkast. Onrijpe tomaten zullen op een warme plek volledig narijpen.

De tomaat komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika. De wilde tomaat groeide in Peru, Venezuela en Noord-Chili. De Maya in Midden-Amerika verbouwden van 200 v. Chr. tot 700 n. Chr. de tomaat als sierplant. Het woord tomaat stamt dan ook uit hun taal, waar hij "xitomatl" werd genoemd. Columbus bracht de tomaat mee naar Europa.

De tomatenplant wordt in de moderne teelt klimmend gekweekt en heeft een trosvormige bloeiwijze. De tomatenplant is een warmte minnende en gulzige plant wat de bemesting betreft. Bij tomaat worden de kleur en de stevigheid van de vruchten beïnvloed door de bemesting.

Tomaten worden in West-Europa voornamelijk op steenwol in de kassen geteeld door glastuinbouwbedrijven. De teelt onder beschutting en in het bijzonder onder glas, is een aanrader bij tomaat. De groei en de afrijping verloopt vlotter, waardoor de oogst veel vroeger start. Ook de uiterlijke kwaliteit van de vruchten is beter.

Kerstomaten en kleine ronde tomaten lenen zich uitstekend om in pot geteeld te worden. Zorg voor een zonnige, windstille plaats.

Tomaat kan op veel grondsoorten geteeld worden, die rijk zijn aan organisch materiaal en een goede waterafvoer hebben. Onder glas moet je om de vier jaar weer tomaten planten. Door de beperkte oppervlakte lukt dit dikwijls niet. Dan ontstaan er op den duur problemen met kurkwortelziekte en aaltjesaantasting. De oplossing is geënte planten gebruiken, de onderstam is resistent tegen kurkwortel.

Tomaten verdragen eigenlijk geen schaduw. De vruchten moeten beschermd worden tegen felle zon om slechte kleuring en barsten te vermijden.

Tomaten kun je heel makkelijk zaaien. Zorg er wel voor dat de zaaigrond minimaal 20°C. is. Acht tot tien weken na het zaaien kun je uitplanten. De ideale minimum opkweektemperaturen zijn toch wel 12°C. Tomaten zijn zelf bestuivend. Het stuifmeel dat loskomt van de meeldraden blijft kleven aan de stamper van dezelfde bloem.

Kerstomaten zijn in de supermarkt en bij de groenteboer te koop.

Er is de laatste jaren veel aandacht voor de stof lycopeen. De stof die de tomaat zijn rode kleur geeft. Lycopeen is een krachtige antioxidant en deze stof zou de ontwikkeling van kanker en hartziekten tegen gaan.

Net als de gewone tomaat bevat de cherrytomaat lycopeen, een anti-oxidant die onze lichaamscellen kan beschermen tegen schade door rook, uitlaatgassen en zonlicht.

Bewaar tomaten niet bij komkommers en aubergines.