Venkelzaad

Biji adas

Foeniculum Vulgare

Schermbloemenfamilie (Apiaceae)

Venkelzaad is het zaad van de venkel, een tweejarige plant uit de schermbloemenfamilie. Venkelzaad wordt gebruikt als specerij. Deze specerij is al ontdekt door de Romeinen. Zij schreven de zaden een geneeskrachtige werking toe. Ook nu worden de zaden in vele soorten medicijnen verwerkt. Uit de zaden wordt venkelolie geperst. Ook kan men van de zaden thee trekken. Oorspronkelijk komt het gebruik van de zaden uit Azië. Tegenwoordig zie je het gebruik van venkelzaden vooral veel in de Zuid-Europese keuken. De zaden worden voor gebruik gedroogd.

Venkelzaad bestaat uit de zaden van de venkelplant. Zowel de venkelknol, het blad als het zaad is geschikt voor consumptie. Venkel is een schermbloem. Nadat de gele, op dille lijkende bloemen zijn uitgebloeid vormen zich aan de schermen de zaden. Deze zaden worden gedroogd en als specerij gebruikt. Oorspronkelijk komt venkel uit Azië. het werd daar niet alleen als smaakmaker gebruikt. Men kende aan venkel diverse medicinale eigenschappen toe. Het zou heilzaam werken op darmproblemen en menstruatiestoornissen. Venkelzaad bevat fyto-oestrogenen. Het is daarom geschikt voor het stimuleren van de productie van moedermelk en daarmee bij het geven van borstvoeding. Venkelzaad bevordert de spijsvertering en helpt tegen een opgeblazen gevoel. Ook hebben de zaadjes een koortswerende, pijnstillende en hongerremmende werking. Dat laatste was al bekend in de middeleeuwen. Men kauwde tijdens de kerkdienst op venkelzaad om het geknor van de magen tegen te gaan.

De zaden staan al eeuwenlang bekend om hun geneeskrachtige werking. Ze worden op verschillende manieren tot medicijn verwerkt. De krachtigste vorm daarvan is de venkelolie, die uit de zaden wordt geperst. Een andere mogelijkheid is het trekken van extracten (bereid als thee) uit de zaden.

Venkelzaad heeft een zacht kruidige, anijsachtige smaak. De zaden ruiken naar anijs en zoethout. Ze smaken enigszins bitter. Als je de zaden even droog roostert komt de zoete smaak echter duidelijk naar boven. De smaak van venkelzaad is delicaat en zal niet snel overheersen, gebruik het naar smaak. Voor het beste resultaat kunnen de zaden het best grof gebroken worden en licht geroosterd in een droge koekenpan. Bewaar de zaden in een goed afgesloten bus en vermijdt vocht. Dan zijn de zaden langere tijd houdbaar.

Venkelzaad heeft een populaire plaats ingenomen in de Zuid-Europese keuken. Het wordt veel verwerkt in salades. Het smaakt prima in tomatensauzen of als topping op de pizza. Je kunt venkelzaad meekoken of toevoegen aan marinades. Ook voor het inmaken van groenten is venkelzaad geschikt. Heerlijk in visgerechten, Italiaanse gerechten, diverse inmaakgerechten. Ook lekker bij varkensvlees of worteltjes.

Venkelzaad is de brug tussen de zoete en hartige smaak van het Chinese 5-kruidenpoeder, een kruidenmengsel met szechuanpeper, kaneel, steranijs en kruidnagel. Venkelzaad is ook onmisbaar in de Mediterraanse keuken, waar het verwerkt wordt in pastasauzen, over pizza's en als smaakmaker bij het drogen van vlees zoals salami. Gebruik venkelzaad in Indiase en Aziatische gerechten, in marinades voor vetter vlees en eend.

Venkelzaad is hét kruid voor vis bij uitstek voor Fransen en Italianen. Het geeft een subtiele smaak aan stoofschotels, vlees- en kipgerechten, sauzen, kruidenboters, dressings, salades en omelet. Probeer venkelzaad ook met bieten, linzen, aardappelen en in zuurkool. Probeer eens wat venkelzaad in appeltaart, cake, gebak, pudding en met fruit.

Venkel is een tweejarige (soms overblijvende) plant met fijn vertakte bladeren die tot 1,5 meter hoog wordt. Venkel is in Nederland meestal niet winterhard en wordt daarom als éénjarige behandeld. De zaden worden alleen in warme zomers op beschutte plaatsen goed rijp.

De bloemkleur is groen/geel en de bloeitijd is van ca. juli tot en met augustus. De bladeren zijn groen en ongeveer 60 cm. hoog. De volwassen hoogte van deze vaste plant is ca. 125 cm. De geadviseerde plantafstand is 33 cm. (7-9 st. per m2). Deze plant is zeer geschikt voor ‘de tuin op het zuiden’. Verlangt een zonnige plek op niet te arme grond. Dit bol- cq. knolgewas wenst een vochthoudende bodem, maar verdraagt vrij droge grond prima. Het is een kortlevende plant, die slechts enkele jaren waardevol blijft. Door de plant tijdig uit te zaaien of anderszins te verjongen voorkom je dat er gaten in je tuin vallen.

Venkelzaad wordt in gedroogde vorm gebruikt en verkocht. Je kunt venkelzaad kopen bij de reformwinkel of de oosterse toko.

In India kauwt men na de maaltijd op venkelzaden. Het zorgt voor een goede spijsvertering zonder winderigheid en het is ook een goede mondverfrisser.