Witbrood

Roti putih

Brood is een belangrijk voedingsmiddel, dat bestaat uit brooddeeg, gemaakt van meel, dat gebakken of gestoomd wordt.

Het deeg voor de broodbereiding, bestaat uit meel en water met daaraan gist of zuurdesem en meestal zout toegevoegd. Speciale broodsoorten krijgen nog extra ingrediënten, zoals noten en zaden. Ook worden verschillende vormen voor het brood gebruikt. Zonder vorm gebakken brood wordt vloerbrood genoemd.

Zuurdesem is een mengsel van water en meel waarin ‘wilde’ gisten en/of melkzuurbacteriën voor de gisting zorgen. Het mengsel fermenteert gedurende een bepaalde tijd bij een bepaalde temperatuur. De in de bloem en omgeving aanwezige micro-organismen ontwikkelen zich in het mengsel en gaan verzuren. Na enkele dagen ontwikkelen deze micro-organismen naast koolzuurgas ook andere smaakstoffen. De bacteriën zorgen zelf voor vermeerdering.

Witbrood en bruin- en volkorenbrood bevatten allen de zelfde voedingsstoffen en vitamines, omdat voor alle soorten meel als uitgangsbasis wordt gebruikt. Alleen worden voor volkoren en bruinbrood de hele graankorrel gebruikt en daardoor bevatten deze broodsoorten meer vitamines en mineralen dan witbrood.

De kleur van het brood zegt niets over het aanwezig zijn van voedingsvezels, want bruinbrood wordt vaak met kleurstoffen bruin gemaakt. De bloem voor witbrood wordt zo gezeefd, dat alle vliezen en zemelen uit het meel worden verwijderd. Bloem wordt vaak nog gebleekt om de kleur helderder te maken. Witbrood is door de aanwezigheid van veel belangrijke voedingsstoffen gezond te noemen, bruinbrood is gezonder en volkorenbrood is het gezondst.

Witbrood is makkelijk zelf te bakken. Er bestaan vele recepten voor het bakken van brood, maar met het volgende recept is het resultaat uitstekend:

Ingredienten:

- 500 gr. tarwebloem
- 6 gr. droge gist
- 9 gr. zout
- 30 gr. zachte ongezouten roomboter
- 325 gr. (volle) melk, lauwwarm
- bakblik van 23 - 25 cm, ingevet

Bereiding:

Het deeg kan met de hand of met de machine gekneed worden. Voor het kneden met de hand doe je alle ingrediënten in een grote kom en roer die goed door elkaar. Leg dan het deeg op het werkblad en kneed met de hand tot een soepel deeg is gevormd. Dit duurt zo'n 20 minuten. Eerst is het deeg vrij nat, maar door het kneden wordt het deeg steeds soepeler. Test het deeg door een klein bolletje deeg te nemen en trek zo dun mogelijk uit. Scheurt het snel, dan moet je nog verder kneden.

Doe het deeg in een met olie ingevette kom, rol het deeg goed door de kom, zodat het deeg bedekt is met olie. Dit voorkomt uitdrogen. Dek de kom af met een doek en laat het deeg 60 minuten rijzen op een warme plek. Druk de lucht uit het deeg en maak er een bol van. Laat die weer 20 minuten liggen. Doe de bol in een kom, dek af met ingevet plastic folie en laat het opnieuw 60 minuten rijzen, totdat het volume is verdubbeld.

Doe het deeg in een ingevette vorm, of leg het op een ingevette bakplaat en bak het brood in een voorverwarmde oven op 220 graden in 35 minuten gaar en bruin. Het brood is gaar als het hol klinkt wanneer je op het brood klopt.

Wittebrood heeft een neutrale smaak. Door zaden of pitten te gebruiken kun je de smaak beïnvloeden. Gebruik bijvoorbeeld sesam-, of maanzaad, pompoen- of zonnebloempitten. Kinderen eten vaak liever witbrood dan bruin- of volkorenbrood, omdat ze de graankorrels in volkorenbrood niet lekker vinden.

Uit vondsten in Rusland en Tsjechië is duidelijk geworden, dat al meer dan 10.000 jaar brood gebakken werd. Van wilde graansoorten werd meel gemalen, met water tot een pap gekookt en daarna werd die pap op hete stenen gebakken. Nomadenstammen konden op deze manier hun voedsel makkelijk meenemen op hun trektochten.

In de Griekse oudheid was wittebrood al bekend. De Grieken vonden blankheid van het brood een kenmerk van puurheid. In Rome en aan het Franse hof werd wittebrood als superieur gezien. Omdat het moeilijker was om het meel goed te bewerken, zodat er witbrood gebakken kon worden, was witbrood lange tijd duurder dan volkorenbrood. De gegoede burgerij at witbrood, terwijl de arbeiders grof tarwebrood of roggebrood aten.

Begin 20e eeuw werd in de westerse wereld bruinbrood en volkorenbrood als gezond gepropageerd en raakte witbrood uit de gratie. In andere delen van de wereld wordt nog veel wibrood gebakken.

Brood wordt in allerlei soorten en vormen door de bakker en in de supermarkt verkocht.

Mensen met coeliakie zijn allergisch voor gluten. Gluten is een eiwit dat voorkomt in rogge, tarwe, haver en gerst. De reactie op het eten ervan beschadigt het slijmvlies van de dunne darm. Daardoor worden koolhydraten, vetten, eiwitten, vitaminen en mineralen slechter opgenomen.

Zo'n 1.500 jaar voor onze jaartelling ontdekte een Egyptische slaaf dat brood kon rijzen. Deze slaaf had als taak iedere dag vers brood te bakken. Brood dat ouder was dan een dag was niet te eten. Op een dag merkte hij dat hij een restje broodpap van de vorige dag had laten staan. Dit restje was zuur geworden. Om te voorkomen dat iemand dat merkte, deed hij het gauw bij de nieuwe broodpap. De broden die hij daarvan maakte, waren veel luchtiger en smaakten veel lekkerder dan de broden die hij eerst maakte. Hij kreeg veel complimenten over dit brood en hij bakte voortaan brood met een restje deeg van de vorige dag.