Aardappel

Solanum tuberosum

Nachtschade / knol

De aardappel is een knol, die ondergronds aan de plant groeit. De plant slaat het zetmeel in de knollen op. Daardoor is de aardappel een belangrijk voedingsmiddel. Het is net als granen een belangrijke bron van koolhydraten. Alle groene delen van de aardappelplant zijn giftig. Als je een aardappel aan het daglicht blootstelt, zal hij groen worden en ook dan is het groene deel giftig. Dit komt door de stof solanine.

Aardappels of aardappelen zijn van lichtgeel tot donkerrood, zelfs paars verkrijgbaar. De kleur van de aardappel is in de kleur van de bloem te herkennen. Zo heeft een gele aardappel een witte bloem en een rode aardappel bloeit met een lila/rose bloem. De aardappel is het hele jaar te koop en moet droog en donker bewaard worden. In het voorjaar zijn de "vroege" aardappels te koop. Deze zijn vanaf april/mei op de markt. Je hoeft ze niet te schillen, want de schil is makkelijk met een mesje van de aardappel te schrappen. Deze aardappel is niet geschikt om lang te bewaren.

De aardappel die in de herfst wordt geoogst wordt voor de winteropslag gebruikt. Aardappels kunnen ook met schil en al worden bereid. Na het koken is de schil dan gemakkelijk te verwijderen. De vitamines blijven zo beter bewaard. Je hebt vastkokende en afkokende aardappelen. De naam zegt alles al, want bij vastkokende aardappels behoudt de knol zijn vorm, terwijl afkokers vaak kruimelig worden. Ieder kan kopen wat hij zelf het lekkerst vindt.

- Opperdoezer ronde
- Parel
- Eigenheimer
- Bintje
- Bildtstar
- Malta

De aardappel moet goed gaar zijn voordat hij wordt gegeten. Je kunt de aardappel koken, bakken of frituren. De aardappel is neutraal van smaak en is door gebruik van verschillende kruiden en specerijen voor ieders smaak geschikt.

De aardappel komt oorspronkelijk uit Zuid-Amerika. Zowel Peru als Chili beweren, dat de aardappel uit hun land stamt.

De aardappel wordt in het voorjaar gepoot. Daarvoor gebruikt men speciaal gekweekte aardappelen. Deze pootaardappelen zijn vrij van ziektekiemen en zijn zuiver van soort. De opbrengst is daardoor groter dan als je zelf een consumptieaardappel in de grond zou stoppen. Tijdens het poten worden op het land een soort dijkjes gemaakt. Dit doet de boer om zo meer aarde op de pootaardappel te krijgen. De aardappel komt zo niet zo snel in de open lucht te liggen. Ook kunnen de aardappels zo makkelijker met een machine worden geoogst.

Als de stelen van de plant afsterven in de herfst is dat een teken voor de boer dat de aardappel rijp is om geoogst te worden. Het afsterven van het loof is het teken, dat de schil zich op de aardappel heeft vastgezet, waardoor hij goed bewaard kan worden. De aardappel wordt meestal machinaal geoogst, maar in de volkstuin zal men met de hand de aardappels oogsten.

De aardappel is in elke supermarkt, op de markt en bij de groenteboer te koop. Aardappels zijn er in vele maten, maar de kleinere zijn de lekkerste. De grote aardappels worden voor de patat frites, chips of de stamppot gebruikt. Dit zijn vaak kleiaardappels. Ook worden ze gebruikt voor de productie van aardappelzetmeel.

Sommige mensen hebben last van aardappelintolerantie, oftewel aardappelallergie. De meest gehoorde klachten zijn: een opgeblazen gevoel van de maag en darmen. In plaats van aardappels kan men dan beter bataat of zoete aardappel eten. Het blijft echter moeilijk om aardappelproducten te mijden, want in veel voedingsmiddelen wordt aardappel gebruikt.

Om de aardappels te oogsten werd vroeger het hele gezin ingeschakeld. Tijdens de oogst bleven vele kinderen weg van school. Daarom werd de herfstvakantie ingevoerd.